BÀI CA TỰ TÌNH - Lưu Trọng Lư

“Mỗi một lần xốc súng lên vai

Không để chồng thêm một từng nghèo đói “

***

Đường lên hạnh phúc chỉ có một mà thôi

Có ai chảy ngược dòng sông

Khi tất cả đang tuôn về biển cả

Sợ gì sóng! Sợ gì gió!

Khi với ta Đổi Mới – chuyện mất còn

1.

Cái lương thiện chết mòn

Cái bất nhân lên mặt

Vẫn nụ cười thơn thớt

Nghênh ngang những hình người

Phải biết bao sông núi

Mới rửa sạch cặn bã tâm hồn

Mới kỳ cọ sạch nham nhở lương tâm

Trong biết bao bộ ngực đẫy đà phồng căng

Không phải những trái tim mà lửng lơ những

thớ thịt

Vét! Vét hết những gì bao đời nhân dân đã

làm nên

Đẹp đẽ, giàu sang, béo bở, uy quyền

Quăng ra, nhả ra từng từng “động biến”

Tắc nghẽn tuần hoàn

Bịt hết lỗ chân lông

Ăn cướp, ăn cắp, đầu cơ, phe phẩy

Những chiếc vòi, những mồi bẫy

Bên thoi thóp những cuộc đời

Chúng rôm rả: Vào! Vào! Vô! Vô!

Một miếng cháy hôm qua nấu thành cháo loãng

Trên tay người lao công khốn cùng, húp,

húp nhanh!

Tội tình giọt mồ hôi trộn bụi sền sệt chảy…

2.

Sau 30 năm bom đạn

Giữa lòng mẹ con vẫn chưa về

Súng trên vai, chiến trường bước thẳng

Cưỡi biên cương đầy trời quân diệt chủng

Có thương đau nào như thương đau nầy

Có tội ác nào như tội ác ấy

Một tiếng “thương” hai trời mẹ gọi

Có hành quân nào như thế – hành quân bay!

Giặc ngoài còn đầy biên ải

Đó đây nổi dậy âm binh

Những tên giặc trong mình

Không gươm, không mác

Đêm đen ngọn đèn thổi phụt

Vườn hoang gậy múa tung hoành

Sợi dây oan nghiệt trói lương tri vào một duộc

Tối thượng đồng tiền rắn độc

Lúc nhúc ngõ ngách hoàng hôn

Tối thượng uy quyền

Trò chơi tàn nhẫn

Giữa phố phường những cuộc đua rửng mỡ

Hoa lài, hoa lý, chết giữa mùi thơm

Mồ hôi thành đứa sai vặt

Đâu đó cuộc đời chỉ phết mãi một mầu sơn

Đâu đó cuộc đời chỉ phết mãi phấn son

Cái giả đuổi

Cái dối trả đuổi

Cái lọc lừa đuổi

Cái sống đuổi

Cái chết đuổi

Cái đói, cái nghèo đuổi

Cái dốt nát đuổi

Cái xác xơ tàn phá đuổi

Hãy tỉnh lại lòng ơi!

Vương miện chẳng làm nên nhân cách

con người

Hãy bắt đầu thế đã

Mồ hôi – người chủ tối cao

Xin người hãy biết nhỏ đúng từng vị trí!

Xin người đừng cúi đầu làm kẻ sai vặt!

Ôi thần thánh mồ hôi

Máu lệ nghìn năm

Thiêng liêng lời nguyện

Hãy xắn tay giành lại lẽ công bằng!

3.

Vẫn là sau 30 năm, một cuộc

Có những lỗi lầm chẳng từ lẽ gian truân

Cuộc sống ơi! Dễ đâu ngươi bướng bỉnh

Từng chân lông ta soi sáng ngọn đèn

Quy luật như con chạch đang lủi bùn đen

Hay chính nó đang dưới ngọn đuốc rực rỡ

Đi lại đứng nằm, mắt thường bị lóa?

Mới và cũ

Nào đâu dung dảy một đường ranh

Đục – trong chung chạ một dòng

Nhưng từ cái cũ vô biên

Mặt trời còn bay mãi

Rất cũ và rất mới

Khi mỗi vòng quay

Hạnh phúc đắp đầy.

Cũ – muôn năm cũ:

Phải gần dân

Mà muôn năm mới.

Nhưng thế nào là “gần”

Khi trong gang tấc

Mà núi cách sông ngăn?

Bến này dân gọi

Bến kia đò chẳng qua sông?

Dù cho tuyệt thế thông minh, siêu việt, tài tình

Dù cho hiền truyện thánh kinh

Cũng không thể một lời dân sánh nổi!

Thì ý chí, quyền uy, người chớ vội vàng ra lệnh,

Cuộc đời đâu dễ cúi đầu ngay

Một chiếc trứng con cũng phải đủ tháng, đủ ngày

Không thể lôi xoạch ra ngoài khoác áo đính đầy lông cánh

Khi cuộc đấu tranh giữa vòng quyết liệt

Cái quan liêu còn nằm trên đệm thịt

Cái kiêu ngạo, nôn nóng nhơn nhơn

Và sáu tấm ván huân chương

Đâu dễ ôm tròn cái bảo thủ mà nhốt

Bên cái ấu trĩ tả khuynh

Cái hữu khuynh áp sát 

Được dịp cái “vô chủ” hê hê êm ả buông mình.

 4.

Cái mới từ đâu lại?

Cái mới đi từ đâu?

Có phải từ trên da thịt của mình

Cái khổ, cái đau, cái đói, cái nghèo, đã véo từng cái véo – một báo cáo trung thực nhất

Cái báo cáo từ trên lưng nhân dân oằn bao

gánh nặng.

Chớ ai bảo ta yếu hèn khi ta không ngăn được dòng nước mắt

Khi cái ham muốn tuột bậc của Hồ Chí Minh:

“Ai cũng được học hành. Ai cũng cơm no áo ấm” vẫn còn là giấc mơ xa lắc

Mà đất trời mờ mịt

Đòi phen cái vô luân thả nổi, cái phi pháp

tung hoành

Bao trảng trống, vào ra ngọn gió độc

Bao anh hùng súng đã buông hàng loạt giữa những “Đầu cầu”

Cuộc đời lẫn lộn vàng thau

Lập lờ mình đây, thù đó

Hổ báo đêm nay sẽ theo vào giấc ngủ

Tắc kè trên vọng gác đã rời canh?

Sáng mai lẽ nào mặt trời khi mọc

Vẫn hồng hào tươi rói một bình minh?

5.

Phải trả lại bình mình cho bình minh

Phải trả lại lịch sử cho lịch sử

Ôi Đại Việt một thuở oai hùng

Xin tạ lỗi với Nguyễn Trãi, Nguyễn Du

Tạ lỗi Bạch Đằng, tạ lỗi Điện Biên, tạ lỗi

Trường Sơn

Và các mẹ, chúng con ngàn lần tạ lỗi các mẹ

Những đứa con của các mẹ đã ngã xuống

Nào đâu chỉ để đỏ ngực, xanh mồ?

Không! Chẳng gì dễ mất!

Chẳng gì dễ chết!

Lịch sử còn kia!

Sự thật còn kia!

Của anh, của em hôm nào giọt nước mắt

Cũng chẳng hề chết bao giờ

Cả hôm nay phụt phùi giở gió

Lòng ơi! Ta muốn trăm lần, nghìn bận

Giữa muôn vàn cay đắng

Hôn lên ngọn cờ tố quốc

Hôn lên lời thề non nước

“Thù đếch sợ” – “Gian nan   đếch sợ”

Đời ta chỉ biết sợ… thời gian

Thời gian trôi đi không bao giờ trở lại.

Ôi, tổ quốc không nằm trên đệm gấm

Tổ quốc theo chân cơn bão chín, cơn bão mười

Tổ quốc trong từng nhịp đập tươi trẻ trái tim

Đuổi giông

Đuổi lũ

Đuổi đói

Đuổi nghèo

Đuổi vô luân

Đuổi dốt nát, thờ ơ, vô cảm

Đuổi cái thói coi con người chỉ là cán cờ,

cán cuốc.

Sẽ có một ngày, ôi tổ quốc to đẹp đàng hoàng

No đủ giàu sang

Ngẩng đầu kiêu hãnh

Thịt gân ta đang vặn mình chuyển động

Trên áo ta mặc đang bứt xé những đường khâu.

“Chở thuyền là dân

Lật thuyền là dân”

Bao đổ vỡ động trời

Nhân dân chuyển mình rầm rập

Sắp đóng lại rồi thế kỷ hai mươi

Lòng nghe cho rõ, lòng ơi!

Ngọn gió mới đang thổi tới

Chải lại đi vòng tóc rối

Cho sáng đẹp mặt mày

Không phải với ai khác

Tôi đang nói với người

Giấc mơ đẹp của lòng tôi.

Và thơ ơi!

Nếu trái tim ngươi nguội lạnh

Ta viết sẵn rồi cho ngươi đây lời điếu văn

vĩnh biệt

Một câu thơ đã đến lúc cũng có quyền bất diệt

Nhưng trước hết người ơi!

Muôn lần bất diệt: Con người.

1985